Ik staar naar mijn scherm. Pff, mijn oudste dochter (12) heeft me geappt. Nu lees ik graag en veel, dus ik ben een geoefende lezer, maar hier kan ik geen touw aan vastknopen. Een blog over wat ik om me heen zie gebeuren en wat naar mijn idee de oplossing is voor meer begrip.
Mijn jongste dochter wil haar typediploma halen voor ze naar de middelbare school gaat. Met een online typecursus (zelf noemen ze het DuckTypen) werkt ze nu met veel plezier aan een eigen krant en leert ze op een speelse manier blind typen. Ach, ook zij gaat me over een tijdje vast ‘steno-appjes’ sturen, maar nu oefent ze tenminste met complete zinnen 😉
Als het aan mijn 10-jarige dochter ligt, duurt dat niet lang meer. Ze klaagt dat ze zowat de enige is in haar klas zonder smartphone. Ze zal toch nog even moeten wachten, maar het is wel echt een kind van deze tijd. Een tijd waarin computers niet meer weg te denken zijn uit het onderwijs en steeds meer jonge kinderen aan het scherm van hun mobiel geplakt zitten.
Wat heeft steno hier nu mee te maken?
Steno leidt tot onbegrip
Veel mensen (niet alleen jongeren!) spreken tegenwoordig voornamelijk in een soort steno. Ik zie daarin een directe relatie met onze manier van online communiceren. We vertellen niet hoe iets ons raakt maar sturen een verdrietig gezichtje. We hoeven niet uit te leggen dat we hardop zitten te hinniken van het lachen, maar schrijven LOL.
Ja, hier en daar steek ik nog wel wat op van de appjes van mijn 12-jarige dochter. Toch kan ik ze af en toe niet ontcijferen en dan irriteren de afkortingen en het gebrek aan interpunctie me mateloos.
Ook in organisaties zie ik de uitdaging om elkaar goed te verstaan steeds groter worden. Met alle gevolgen (lees: misverstanden) van dien. Of je hoort over ruzies tussen volwassenen (!) door een verkeerde opgevatte reactie op e-mails of social media. Of je kijkt naar een talkshow en denkt bij jezelf: is dit een diepte-interview of een reeks ingestudeerde oneliners?
De stap van onbegrip naar invullen is klein
Het grote probleem bij steno-berichten en oneliners is dat we zelf gaan invullen wat we niet begrijpen zonder bij de ander na te gaan: wat bedoelde je? Als anderen op die manier voor ons invullen, worden we soms kwaad. Aan de ene kant terecht, maar aan de andere kant mag je jezelf ook wel afvragen waarom die ander de neiging had om in te vullen…
En natuurlijk begrijpen we zelf onze ultrakorte boodschappen volkomen. Dat ze voor de ander in het beste geval ietwat cryptisch zijn en in het ergste geval onbegrijpelijk, is moeilijk te bevatten. Misschien vraag jij je ook wel eens af: waarom begrijp je me nou niet, sukkel!
Communiceren draait om begrepen worden
Wat ik al zei, het grote gevaar van steno-communicatie is dat zulke berichten voor misinterpretatie zorgen. En communiceren draait maar om één ding: elkaar begrijpen.
Eigenlijk wil iedereen niets liever dan begrepen worden. Maar daarvoor moet je allebei moeite doen. Als luisteraar moet je er met je aandacht echt bij zijn (dat ben je niet als je in een live gesprek je appjes checkt). En als spreker of schrijver moet je in staat zijn om jouw bedoeling of intentie zo over te brengen dat de ander je kan volgen. Tja, bij mijn oudste dochter zou het al een stuk schelen als ze gewoon punten en komma’s ging gebruiken 😉
De vraag is: wat heb jij nodig om begrepen te worden en om de ander te begrijpen?
Een experiment
We hebben bijna allemaal een smartphone en daar zit standaard een spraakrecorder op. Neem eens een gesprek op met een vriend of vriendin (wel even toestemming vragen natuurlijk) en luister het gesprek terug. Op welke momenten denk je dat je de ander écht hebt begrepen en waar voelde jij je zelf wel of niet begrepen?
Nu komt het interessantste stuk van de opdracht: ga na bij jezelf waar dat ‘je begrepen voelen’ nou in zit. En wat zou jou helpen om meer wederzijds begrip te creëren? Je zult verbazingwekkende dingen ontdekken waar je hopelijk mee aan de slag kan.
Eigenlijk wil iedereen niets liever dan begrepen worden
Ik heb dus niets met steno
Voor mij geen steno, geen gesprek in oneliners en niet alleen online contact. Ik duik liever wat dieper onder de oppervlakte om te ontdekken wat een ander motiveert. Of om te horen dat ik iets over het hoofd heb gezien wat wel echt relevant is.
Iedereen kan dit, maar steeds minder mensen zie ik het doen. En volgens mij heb je hier maar één techniek voor nodig, en dat is de kunst van de juiste vragen stellen.
Ik kom ook mensen tegen die denken dat ze het niet waard zijn om naar te luisteren. En mensen die bang zijn dat er iemand naar hen zal kijken of die zelfs niet eens naar hun eigen woorden durven te luisteren. Dan kan online communicatie – contact wil ik het niet noemen – een handig schild zijn, maar een schermpje tussen jou en de ander is nooit een oplossing.
Sleutel voor goede relaties
Persoonlijk contact is voor mij de sleutel voor goede relaties in mijn werk en privé. En daarbij een gezonde dosis nieuwsgierigheid . Dat levert mij keer op keer boeiende gesprekken op en inzichten over mezelf. Ik zie heus wel de waarde van social media (nou ja, soms dan toch) en kan mijn smartphone niet missen. Dus dit is geen tirade tegen de techniek, maar ik maak me wel zorgen over hoe we met de techniek live communicatie dreigen te vervangen.
Dus schrap steno, switch over naar offline en ga het gesprek aan. Geniet ervan!
