Vorig weekend zat ik op een houten, harde tribune, samengeklemd tussen andere bezoekers, te wachten tot de danswedstrijd van mijn dochter zou beginnen. Daar realiseerde ik me weer wat voor geweldige bron van inspiratie afluisteren voor mij is.
Vroeger was me er niet eens van bewust dat ik gesprekken afluisterde. Ik had gewoon mijn oren altijd open 😉 Maar op die tribune dacht ik ineens: hé, dit verhaal kan ik goed gebruiken in mijn trainingen en verhalen. Meteen daarna grijnsde ik omdat ik besefte dat ik weer eens voor luistervink had gespeeld. Ook realiseerde ik me dat ik nog nooit over deze inspiratiebron heb geschreven, en dat daar een verhaal op zich in zit…
Afluisteren kan overal
Een tijdje geleden hielp ik Minke* bij de voorbereiding op een sollicitatie waarvoor ze binnenkort naar Caïro zou vliegen. Ik gaf haar als opdracht om in het vliegtuig te luisteren naar een gesprek tussen onbekende mensen. En met de input van dat gesprek moest ze haar verwachtingen van de sollicitatie opschrijven.
Tijdens de urenlange vlucht was het afluisteren een welkome afleiding van haar eigen gedachtestroom. Afluisteren leek in eerste instantie geen eenvoudige opgave, want ze hoorde alleen maar Arabisch om zich heen. Maar al snel pikte ze een gesprek op dat ze niet kon verstaan maar waar ze dit uit haalde. Een inkijkje in Minkes aantekeningen:
Achter me hoor ik twee mannen praten. De ene man klinkt heel verwachtingsvol, hij is veel aan het woord, en zijn energie is voelbaar. De andere man luistert geduldig, stelt af en toe een vraag en humt aanmoedigend. Nou ja, zo komt het op mij over.
Hoe mooi zou het zijn als mijn sollicitatie ook zo gaat. Ik heb het idee dat het gesprek heel zakelijk wordt, en ik kan me nu druk maken over het feit dat ik me dan misschien nog nerveuzer ga voelen. Maar belangrijker is: wat voel ik als ik er ben? Zie en hoor ik aanmoediging en gaat mijn energie ervan stromen? Dát wil ik in het gesprek ontdekken, want ik weet van mezelf dat de rest vanzelf komt, zolang de energie maar stroomt.
We laten zoveel méér zien dan we zeggen
Omdat Minke geen Arabisch spreekt, kon ze niet afgaan op de woorden. Wat een geluk, want daardoor was ze genoodzaakt vooral te letten op de tonaliteit.
Vaak hechten we vooral waarde aan de woorden, die naar ons idee de inhoud van onze gesprekken bepaalt. Toch vormen woorden slechts 7% van onze communicatie. Tonaliteit bepaalt 38% van onze communicatie. Onze lichaamstaal of fysiologie is het krachtigst (55%). Deze 7, 38, 55 regel is ontdekt door Mehrabian in 1967 en wordt nog steeds in allerlei boeken over communicatie geciteerd.
Kortom, we laten meer zien dan dat we zeggen. Veel meer. Juist in lastige of spannende gesprekken is ‘wat we niet zeggen’ een belangrijke bron van informatie. Dus bij afluisteren hoef je niet eens te verstaan wat er gezegd wordt; goed observeren zegt feitelijk het meest.
Minke was verrast over het effect van het afluisteren en schrijven. Ze vertelde me: “Jouw opdracht was een goede voorbereiding op de sollicitatie. Ik ben er nu veel rustiger onder. Ik weet dat ik echt mag vertrouwen op mijn gevoel.”
Afluisteren en afkijken voor energie en creativiteit
Zelf heb ik ook positieve ervaringen met afluisteren. Zeker wanneer ik even vast zit in mijn gedachten of een idee niet in een vorm weet om te zetten, zorgt afluisteren en goed om me heen kijken ervoor dat mijn energie en creativiteit weer gaan stromen.
Ook jij hebt genoeg momenten dat je ergens zit te wachten of onderweg bent. Wees je bewust van de mensen om je heen, observeer scherp en pak pen en papier. Een geniale uitspraak is immers zo gedaan. Naast een gezonde dosis aan inspiratie, kan afluisteren je mensenkennis aanscherpen en dikwijls zet het je aan het denken over je eigen manieren van communiceren. Nieuwsgierig zijn levert veel op.
Luister jij wel eens ongegeneerd naar gesprekken om je heen? Gewoon doen, en laat je energie en creativiteit weer vrij stromen.
* Uit privacyoverwegingen is dit niet haar echte naam