Professionele identiteit: eigenwijs en zoveel meer

Professionele identiteit - eigenwijs en zoveel meer

Vinden mensen jou wel eens eigenwijs? Iemand die zijn eigen gang wel gaat? Weet jij het volgens anderen vaak beter?

Misschien kun je net als ik bovenstaande vragen drie keer met ja beantwoorden. Het is voor mij absoluut één van de kenmerken van professional zijn. Maar we zijn zoveel meer dan dat. Gelukkig!

Professionele identiteit gaat volgens mij over wie je bent, wat kenmerkend voor jou is, waardoor je overeind blijft in lastige situaties en herkenbaar bent voor anderen. Door alle dynamiek en snelle veranderingen is het kennen van jouw eigen thuisbasis steeds belangrijker.

In dit artikel wil ik uitleggen wat professionele identiteit is en wat het voordeel is wanneer hier voor jezelf helder zicht op hebt.

Wat is identiteit?

Identiteit is het geheel aan kenmerken en karakteristieken, sociale relaties, rollen en lidmaatschap van groepen, dat definieert wie we zijn.

Onze identiteit vormt onze leidraad, waardoor we focussen op wat belangrijk voor ons is en waar we aandacht aan geven en waaraan niet.

Wat is een professional?

Er zijn talloze definities van wat een professional is. Kortweg kun je zeggen dat een professional zich vooral kenmerkt door het bezitten van een vakmanschap. Een professional heeft veel kennis en specifieke vaardigheden op een bepaald vakgebied.

Bij het woord ‘professional’ denken we vaak als eerste aan beroepen als dat van medisch specialist, advocaat, fotograaf, musicus, enzovoort. Deze beroepen worden ook wel ‘vrije beroepen’ genoemd. In dat woord ‘vrij’ zit eigenlijk wat een professional tot een professional maakt: een professional is behoorlijk vrij in de uitoefening van zijn of haar beroep. Een professional bepaalt zelf hoe het werk inhoudelijk het best kan worden ingevuld.

Professionals kenmerken zich onder meer door de volgende karakteristieken:

  • Vakmanschap(hoogwaardige kennis of vaardigheden). Een professional is een echte specialist.
  • Autonomie. Professionals hebben een bepaalde vrijheid in de uitoefening van hun vak. Ze hebben weinig aansturing nodig, zijn onafhankelijk, gemotiveerden initiatiefrijk.
  • Creativiteit in de uitvoering van het werk. Een professional neemt zelfstandig en op een creatieve manier beslissingen over de beste gang van zaken.
  • Een professional ‘is’ zijn vak en identificeert zich ermee. Iemand ‘is’ musicus, ook als hij van baan wisselt en ook als hij in de kroeg zit. Een professional identificeert zich allereerst met zijn beroepsgroep (en vaak minder met de organisatie waar hij werkt).
  • Professionals voelen zich verantwoordelijk voor de uitvoering van hun vak en hun eigen professionele uitstraling

Je herkent je wellicht in deze karakteristieken, of misschien juist niet?!

Want stel nu dat je beknot wordt in je autonomie? Of dat je geen verbinding meer voelt met de organisatie waar je voor werkt? Je creatief leeg bent of jouw uitstraling niet meer klopt met wie je denkt te zijn?

Je context is bepalend 

Je vormt je professioneel handelen in je sociale context, omdat je altijd werkt in een bepaalde context. Je identiteit wordt gevormd door de netwerken waartoe je behoort, waarbij gedrag spiegelen, overnemen en het maken van verbindingen belangrijk zijn.

Mensen met een sterke professionele identiteit weten waar ze voor staan, tonen daardoor meer consistent gedrag. Dat is constructief voor henzelf, maar daarmee zijn ze ook duidelijker naar anderen. Als we elkaars professionele identiteit herkennen en begrijpen, wordt samenwerken makkelijker. Anderen zullen eerder een beroep doen op je expertise.

Als je professionele identiteit minder stevig is, twijfel je eerder en weet je minder goed wat belangrijk is voor je en wat niet. Bovendien schiet je sneller in de verdediging bij confrontaties met mensen die anders kijken en denken over zaken. Dan wordt samenwerking moeilijker.

Wat levert een sterke professionele identiteit op?

  • Je bent stressbestendiger
  • Je stelt realistische doelen en je hebt meer realiteitszin
  • Je hebt meer gevoel voor eigenwaarde en zelfvertrouwen
  • Je loopbaan verloopt succesvoller
  • Je begrijpt anderen beter
  • Je hebt een positievere houding ten opzichte van de eigen professie
  • Je bent beter bestand tegen slechtere werkomstandigheden

Wat kun jij hier als professional mee?

Professionele identiteit hoeft niet altijd aandacht te krijgen, maar vereist wel onderhoud. In organisaties ligt het accent heel vaak op meer (specialistische) kennis vergaren en vaardigheden oefenen. Als professional heb je ook ruimte nodig om stil te staan bij vragen als: Wat vind ik echt belangrijk? Welke kant wil ik op? Waarin wil het verschil maken? Hoe wil ik eigenlijk werken als professional?

Wanneer jij de kern ontdekt van wie je bent, weet wat jou uniek maakt en weet waarom je doet wat je doet, kun je veel daadkrachtiger kiezen. Ook kun je duidelijker naar je omgeving maken wat jij hebt te bieden en welke impact je kunt creëren. Daardoor word je bovendien veel zichtbaarder. Je pakt dan zelf de regie in jouw professionele groei en durft te streven naar excellentie om het beste uit jezelf te halen.

Download voor meer inspiratie hier gratis het eerste hoofdstuk van mijn boek Puur Meesterwerk – ontdek de master in jezelf met NLP

Inspiratiebronnen voor dit artikel:

  1. Puur Meesterwerk – Irene van Gameren, 2016
  2. Manon Ruijters – Je binnenste buiten, Medianet, 2015
  3.  www.carrieretijger.nl