Ben jij intrinsiek gemotiveerd voor het werk dat je doet? Dat zou mooi zijn, want dan werk je niet voor een baas of voor het geld, maar allereerst voor jezelf. Bij Sabine* was dat niet zo, en dat ging wringen.
De vakantie is voorbij, en ik voel me heerlijk opgeladen. Toen ik vrijdag naar huis fietste, dacht ik nog: wat heb ik toch mooi en leuk werk. Net thuis, krijg ik een appje van Sabine.
Heb me gisteren ziek gemeld. Ben ingestort. Het is te veel en ik trek het niet meer. Ben over m’n toeren, overspannen of hoe het dan ook te noemen. Ik ben op dit moment een wrak, radeloos en in paniek, want hoe verder? Het is allemaal één groot zwart gat. Als ik dus even van de radar ben, is dat de reden.
Sabine is een goede vriendin van mij, maar ze woont helaas niet om de hoek. Dus pak ik de telefoon. Haar tranen zitten hoog: ‘sorry hoor’ mompelt ze tussen twee snikken door.
Ze zat al een tijd niet meer op de juiste plek qua werk, dat had ze me begin dit jaar al verteld. Ze was gaan solliciteren, maar dat had helaas nog niet tot een nieuwe baan geleid.
Dat Sabine er zo slecht aan toe was, kwam voor haar als een complete verrassing. Want voor de vakantie verzekerde ze me nog: “Mijn collega’s zijn leuk. Ik houd het echt nog wel vol. Een paar weken vakantie, en dan kan ik er weer helemaal tegenaan. Zoek ik dan op mijn gemak verder naar iets wat beter bij me past.”
Struisvogelgedrag
De 3 weken Sri Lanka hadden haar inderdaad goed gedaan, vertelde ze. Maar de eerste werkdag vloog het haar al aan. “Het begon met een overvolle mailbox en een paar deadlines. En toen kreeg mijn afdeling ook nog een onterechte beschuldiging van onze bestuurder. Dat voelde zó oneerlijk.”
Ze sprak zichzelf streng toe: “Kom op niet zeuren, schouders eronder en aan de slag. Die man is gewoon zo, je hebt het er maar mee te doen.” En dat is precies de Sabine zoals ik haar ken.
Maar amper 3 dagen later ging het echt niet meer. “Ik zat in de auto op weg naar mijn werk. Iedere vezel in mijn lijf stribbelde tegen. Ik stopte langs de weg, de tranen kwamen als vanzelf. Ik moest onder ogen zien dat dit zo niet langer kon. Ik keerde om en reed naar huis. En nu zit ik dus thuis…”
Het hoge woord is eruit. Dit aan zichzelf durven toegeven is voor Sabine al een hele overwinning. En een noodzakelijke stap op weg naar rust én een nieuwe baan.
Het lukt niet meer, en dan?
“Irene, wat moet ik nu? Wat moet ik tegen de bedrijfsarts zeggen? Ik ben toch niet ziek?” Ik hoor de radeloosheid in haar stem.
Had ik het zien aankomen? Ja, Sabine is een schat en kan moeilijk nee zeggen tegen haar werk. Structureel overwerken was voor haar normaal.
Een logische volgende vraag is: had ik het kunnen voorkomen? Nee, hoe hard dat misschien ook klinkt. En als je wilt weten of ik haar niet heb gewaarschuwd. Ja, zeker wel, natuurlijk, meerdere keren zelfs. Je wilt niets liever dan je vrienden en familie gelukkig zien.
Don’t touch the handle
Maar zoals Matt Hudson, een van mijn trainers, vaak zegt: don’t touch the handle. Een probleem waar je zelf middenin zit, kun je niet zien.
Je herkent het vast wel, dat iemand je attent maakt op je gedrag. Ongezond gedrag, iets waar jij last van zou hebben, en dat je dit in eerste instantie ontkent. En pas weken, maanden of soms jaren later zie je in dat de ander gelijk had of dat er in elk geval een kern van waarheid in schuilde.
Iemand ziet zijn probleem pas onder ogen als hij daar aan toe is. Laten we eerlijk zijn, het ís ook spannend om de weg naar binnen in te slaan. Om op onderzoek te gaan naar wat je tegenhoudt om te veranderen. Dat vraagt om lef.
Werken aan werkgeluk
Sabine wist natuurlijk als geen ander dat haar houding ten opzichte van haar werk verre van gezond was. Toch lukte het haar niet om het te veranderen.
Ze had ook wel een vermoeden ‘dat het iets met haar karakter van doen had’, want van huis uit heeft ze geleerd dat je doorgaat tot je er bij neervalt. Maar tot nu toe durfde ze niet te onderzoeken hoe het precies bij haar werkt.
Had Sabine met meer inzicht in haar karakter deze situatie kunnen voorkomen? Ik durf te stellen van wel. Want inzicht in je karakterstijlen heeft een directe invloed op je werkgeluk.
Als Sabine zich eerder bewust was geweest van haar perfectionisme (vanuit de karakterstijl van de regelaar), van haar problemen met het aangeven van grenzen (vanuit de loyalist) en het vragen om hulp (vanuit de leider), dan zou ze beter naar de signalen van haar lichaam hebben geluisterd. Bovendien had ze dan zelf het initiatief kunnen nemen om met haar manager een gesprek aan te gaan om tot een oplossing te komen.
Nu kan ik alleen maar hopen dat ze de tijd neemt om te ontdekken waar zij nu echt behoefte aan heeft en waar zij energie van krijgt. En op basis daarvan op zoek gaat naar een baan die écht bij haar past.
Want werken doe je in de eerste plaats voor jezelf!
Wil jij weten hoe het zit met jouw intrinsieke motivatie en werkgeluk? Kijk hier hoe jij scoort op de thermometer voor Werkgeluk. Zie je dat er ruimte is voor ontwikkeling of ligt misschien zelfs uitval op de loer? Kom dan nu in actie en maak werk van jouw intrinsieke motivatie.
* In verband met de privacy zijn de namen in dit artikel gefingeerd
